Ben Cramer werk – en werkethiek – was legendarisch onder verslaggevers. Hij sprak in krachtige uitbarstingen met een grommende stem die naar sigaren en alcohol rook. Hij was gul met andere schrijvers, volhardend in zijn zoektocht naar informatie en stond erom bekend dat hij “de dingen op zijn manier deed, volgens zijn eigen schema”, herinnert Brophy zich.
“Hij was koppig, charmant en de meest briljante man die ik ooit gekend heb – en de warmste,” zei ze.
“Hij was een groot talent die de lat voor politieke journalistiek erg hoog legde. Ik zal hem missen,” zei vicepresident Joe Biden in een verklaring. Biden en Cramerraakten bevriend toen de auteur werkte aan What It Takes.
CNN senior politiek analist Gloria Borger bevestigt, in navolging van velen, zijn vrijgevigheid. Ze was een jonge verslaggeefster voor de oude Washington Star toen ze werd toegewezen aan de Maryland-staf. Cramer, die toen bij The (Baltimore) Sun werkte, nam haar onder zijn hoede.
“Ik was de nieuweling in het blok en hij was in de buurt en kende de Maryland politiek erg goed, en hij was slim en een briljant schrijver – en aardig voor een nieuwe verslaggever,” zei ze.
Ben Cramer zette al zijn woede, emotie en aandacht voor detail op de pagina in werken als Joe DiMaggio: A Hero’s Life (2000), How Israel Lost (2004) en vooral What It Takes, een 1.047 pagina’s tellend verslag van de presidentsrace van 1988.
“What It Takes” leest als Tom Wolfe op speed, als Theodore H. White achtergelaten in het wild. Het wordt gevoed door Cramers vastberadenheid om precies uit te zoeken waarom mensen zo gek zijn om een hindernisbaan af te leggen in de jacht op het hoogste ambt in het land.
Het boek bevat inzichtelijke en meelevende profielen van George W. Bush, Michael Dukakis, Joe Biden en vooral Bob Dole. De laatste komt bijzonder intens over, met zijn kenmerkende derde-persoons spreekstijl en de “Aghs” die erbij worden gegooid, allemaal overgebracht door Cramers schilderachtige oog.
“Veel politieke journalistiek is tegenwoordig, zelfs in boekvorm, meer gericht op gekibbel en soap dan op wat Richard in 1988 zo vaak onderzocht: wat deze kandidaten drijft en wat hen motiveert om te concurreren in zo’n moeilijk – en ja, soms belachelijk – proces,” zei CNN’s hoofdcorrespondent John King, die dat jaar de Dukakis-campagne versloeg.
Cramer stortte zich wraakzuchtig in de dagelijkse sleur van een presidentiële campagne en wat volgt is half een gevleugelde ramp, half een dodenmars. (De druk van het schrijven van het boek maakte hem inderdaad erg ziek, hoewel berichten dat het hem bijna fataal werd “overdreven” waren, aldus Brophy). In een lange geschiedenis van campagnewerk, waaronder White’s Making of the President serie, Hunter S. Thompson’s Fear and Loathing on the Campaign Trail ’72 en John Heilemann en Mark Halperin’s roddeltante Game Change, lijkt Cramers boek erg groot – “een van de belangrijkste boeken over de Amerikaanse politiek van de 20e eeuw,” zei Michael Pakenham, een voormalig redacteur van de Philadelphia Inquirer en Cramers collega.
Het boek had een enorme impact. “Richard Ben Cramer veranderde een generatie politieke verslaggevers met zijn uitgebreide kroniek van de campagne van 1988,” zei Howard Kurtz, presentator van CNN’s Reliable Sources en hoofd van het Washington bureau van The Daily Beast. “Terwijl bijna niemand zo kon schrijven en rapporteren als hij, legde hij de lat hoger voor alle anderen.”
Cramer was net zo gefascineerd door de mechanismen die macht en heldenverering voortbrachten als door de mensen die er het middelpunt van vormden. “Hij was een journalist die bijzonder goed was in luisteren en kijken,” zegt Butch Ward, hoofddocent aan het Poynter Institute en een andere voormalige collega van Inquirer. “Hij ging waar de meesten van ons wilden gaan, maar hij kwam er wel.”
Deze vastberadenheid viel vaak niet in goede aarde bij recensenten. “What It Takes werd bekritiseerd als zelfingenomen; How Israel Lost, dat een grimmig beeld schetste van het voormalige Midden-Oosten waarin Cramer leefde, werd afgedaan als simpel van geest. En Cramers biografie, wratten en al, hoewel een bestseller, werd bekritiseerd vanwege de openhartige behandeling van de New York Yankees-held door de auteur.
Cramer “vertelt ons meedogenloos en onophoudelijk dat deze man de legende die hem omringde niet waardig was,” schreef Allen Barra in Salon. De recensie was getiteld “Cruel Joe”.
Einde van het leven
Richard Ben Cramer, de Pulitzer Prize-winnende schrijver wiens boek What It Takes uit 1992 een van de meest gedetailleerde en gepassioneerde kronieken van een presidentiële campagne blijft, is maandagavond overleden, volgens zijn oude agent, Philippa “Flip” Brophy. Hij werd 62 jaar. De doodsoorzaak was longkanker.
Ben Cramer wordt overleefd door zijn vrouw Joan Cramer en dochter Ruby. Zijn vorige huwelijk eindigde in een scheiding. Volgens The Sun zal er op verzoek van Cramer geen begrafenis plaatsvinden.
